Większości ludzi stres kojarzy się negatywnie, a samo jego odczuwanie jest przez nich odbierane jako słaba strona, utrudniająca skuteczne działanie. To wyniki błędnego, ale dość powszechnego rozumienia tego pojęcia. Czasem może on bowiem stać się Twoim sprzymierzeńcem w codziennej pracy, pod warunkiem, że jest na odpowiednim poziomie. Stres to zjawisko, którego nie unikniesz, ale możesz nauczyć się z nim walczyć. Jak radzić sobie ze stresem?
Żyjemy w czasach, w których stres stał się nieodłącznym atrybutem naszego życia. Doświadczasz go w pracy, w domu, na ulicy. Nowoczesne zindustrializowane społeczeństwo narzuca nam szybkie tempo życia. Mamy za ciasne mieszkania, zatłoczone miasta, zbyt wiele spraw na głowie. Czy zastanawiałaś się, czym tak właściwie jest stres? I jak radzić sobie ze stresem?
Zdaniem Hansa Selyego – kanadyjskiego lekarza, który jako pierwszy ze współczesnych uczonych zajął się tym zagadnieniem – stres jest specyficzną formą reakcji osoby na stawiane jej wymagania. Jeśli trudna sytuacja doprowadza do zaburzeń w procesach regulacji oraz zachowaniu człowieka, to określamy ją mianem sytuacji stresowej. Stres psychiczny jest wynikiem pojawienia się określonego zdarzenia, które zagraża naszemu spokojowi i równowadze psychicznej, zmuszając nas do zmiany zachowania, w celu dostosowania się do tego zdarzenia lub przeciwstawienia się mu.
Jechałaś zbyt szybko samochodem i zatrzymała Cię policja. Znalazłaś się w sytuacji, która niekorzystnie wpływa na twoje zachowanie, zburzyła ona twój spokój – zaczynasz doświadczać stresu. Pojęciem istotnym dla zrozumienia zagadnienia omawianego zagadnienia jest „stresor”. Jest to czynnik, który wywołuje stres. Stresorem może być egzamin, rozmowa z szefem, ale także brak wystarczającej ilości czasu, by zdążyć np. na pociąg. To czynnik, który jest głównym sprawcą naszych rekcji lękowych.
Czy stres jest czymś złym?
W pierwszym odruchu zapewne odpowiesz, że stres jest czymś złym. Ale jakby się nad tym dłużej zastanowić, można dojść do wniosku, że w pewnych sytuacjach staje się on Twoim sprzymierzeńcem. Pamiętamy, że pojawia się on jako reakcja na stawiane człowiekowi wymaganie. Życie pozbawione stresu nie stawiałoby przed nami żadnych wymagań, żadnych trudności, żadnych nowych obszarów, które moglibyśmy zdobyć. Wreszcie życie bez niego nie dawałoby żadnych powodów do tego, by rozwijać własną inteligencję czy zdolności.
Sytuacje stresowe przystosowują organizm do wymagań, jakie stawia mu środowisko – praca, rodzina, szkoła. Im te wymagania są wyższe, tym stres jest większy. Jednak w niewielkiej ilości mobilizuje twój organizm do walki z trudnościami z jakimi się zmagasz. Dlatego czasem nie warto zupełnie pozbywać się go z życia. Aktorzy mawiają, że warto mieć tremę przed występem. Trema to specyficzny rodzaj stresu. Podobno tylko kiepski aktor nigdy nie ma jej przed występem.
Jak skutecznie walczyć ze stresem?
To, czy dana sytuacja wywoła u osoby stres, zależy od tego, jak osoba ją postrzega i jak ocenia możliwość poradzenia sobie z trudnościami, jakie ta sytuacja niesie. Dlatego jedne osoby są bardziej podatne na stres, inne mniej. Co dla jednych jest stresujące, dla innych jest sytuacją normalną. Osoby określane mianem introwertyków, a więc osób zamkniętych w sobie, przeżywają stres, kiedy znajdują się na przyjęciu, na którym nikogo nie znają i muszą tam przebywać. Z kolei dla osób otwartych, komunikatywnych, ekstrawertyków, taka sytuacja jest naturalną, czują się w niej jak przysłowiowa ryba w wodzie.
Kiedy znajdziesz się w trudnych okolicznościach, np. szef wezwał cię na rozmowę, ponieważ wysłałaś ważny fax pod zły numer, to choć jesteś tego nieświadoma, automatycznie oceniasz sytuację, w jakiej się znajdujesz – czy jest ona bezpieczna, czy też Ci zagraża. Po błyskawicznej odpowiedzi na to pytanie pojawia się drugie: „Co mogę w tej sytuacji zrobić?” Jeżeli uznasz, że możesz sobie poradzić z tą sprawą – wytłumaczyć szefowi, że źle odczytałaś numer, lub że cała sprawa została już wyjaśniona i firma nie poniesie z tego powodu żadnych konsekwencji – to będziesz tylko trochę zestresowana. Jeżeli nie znajdziesz wytłumaczenia na to, co zrobiłaś, stres będzie silny.
6 sposobów na walkę ze stresem
Sytuacje długotrwałego stresu powodują często lęk czy strach, a nawet wyczerpanie. Nie można uniknąć wszystkich sytuacji stresowych, ale można uczyć się umiejętności znoszenia niepowodzeń. Tak umiejętnie przemienić i przebudować działania, by sytuacja stresowa nie stała się przeszkodą nie do zniesienia. Jest kilka sposób na eliminowanie stresu. Jednak należy otwarcie powiedzieć, że nie ma jednej sprawdzonej metody. Każda z was powinna dobierać ją stosownie do swojego charakteru, ale i okoliczności.
Pierwszy sposób to bezpośrednie działanie, czyli wszystkie czynności, jakie możesz wykonać, by wyeliminować czynniki wywołujące stres. Może to być np. przyjmowanie lekarstw, uprawianie sportu dla wyładowania emocji, wyrażanie złości.
Po drugie: poszukiwanie informacji, mające na celu podjęcie racjonalnej decyzji, jak radzić sobie ze stresem, lub próba nowej oceny sytuacji.
Podobnym zabiegiem jest także poszukiwanie sensownej, właściwej przyczyny stresu, a więc tego, co spowodowało, że dana sytuacja została odebrana przez Ciebie jako stresująca. Możesz podjąć próbę wytłumaczenia sobie, że zdarzenie obiektywnie nie jest stresujące, np. co prawda szef na Ciebie nakrzyczał, ale to nie pierwszy raz, szybko mu przechodzi – w końcu poszło o błahostkę.
Czasem zamiast podejmować jakieś działania, które obniżą poziom stresu, lepiej jest powstrzymać się od wszelkich czynności. Kiedy czekasz przed drzwiami na wyniki testów, wtedy najlepszym wyjściem jest po prostu czekanie aż ogłoszą wyniki.
Inną metodą redukcji stresu są tzw. złudzenia. To postawa polegająca na postrzeganiu zjawisk w specyficzny korzystny dla nas sposób. To szukanie tzw. dobrych stron w całej sytuacji np. miałaś stłuczkę i jesteś zestresowana, bo samochód jest mocno rozbity. Żeby obniżyć poziom stresu warto wytłumaczyć sobie, iż najważniejsze, że nic się nic nie stało.
Jest jeszcze jedno specyficzne narzędzie, które pozwoli ci zredukować stres i zapewne nie raz już z niego korzystałaś. To drugi człowiek, przed którym – mówiąc potocznie – możesz się „wygadać”. To także skuteczne narzędzie, jeżeli tylko wokół siebie masz kogoś, kto będzie potrafił Cię wysłuchać.
Na stres najlepszy relaks
Pomimo tego, że potrzeba relaksu należy do wrodzonych skłonności organizmu, to konieczność stałej mobilizacji w codziennym życiu nie pozwala jej realizować. Dlatego powinnaś nauczyć się relaksu, który wiąże się z odprężeniem. Znajdź sobie ciche, spokojne miejsce, w którym odizolujesz się od hałasu i nadmiaru światła. Następnie wybierz najwygodniejszą dla siebie pozycję (siedzącą lub leżącą). Pamiętaj, abyś miał oparcie pod głową. Staraj się o niczym nie myśleć, nie wzbudzaj w sobie żadnych uczuć. Zamknij oczy, staraj się spokojnie i głęboko oddychać. Równy, spokojny i głęboki oddech dostarczy ci tlenu, oczyści i uspokoi twój organizm. Rozluźnij kolejno mięśnie rąk i nóg, mięśnie głowy, szyi, karku, tułowia i wytrzymaj w tej pozycji około 30 minut.
Jak radzić sobie ze stresem? Poznaj objawy stresu!
Główne objawy stresu:
- suchość w ustach,
- szum w głowie,
- spocone dłonie,
- „kołatanie” serca,
- wzrost lub spadek tętna,
- ogólne pocenie się,
- drżenie rąk i nóg,
- niepewny głos (drżenie).
Autor: Miesięcznik „Sekretarka”
